apache/docs/manual/howto/auth.xml.tr

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8' ?>
<!DOCTYPE manualpage SYSTEM "../style/manualpage.dtd">
<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="../style/manual.tr.xsl"?>
<!-- English Revision: 1070891:1738333 (outdated) -->
<!-- =====================================================
 Translated by: Umut Samuk <umut belgeler.org>
   Reviewed by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.org>
========================================================== -->

<!--
 Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more
 contributor license agreements.  See the NOTICE file distributed with
 this work for additional information regarding copyright ownership.
 The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0
 (the "License"); you may not use this file except in compliance with
 the License.  You may obtain a copy of the License at

     http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0

 Unless required by applicable law or agreed to in writing, software
 distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS,
 WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied.
 See the License for the specific language governing permissions and
 limitations under the License.
-->

<manualpage metafile="auth.xml.meta">
  <parentdocument href="./">Nasıllar ve Öğreticiler</parentdocument>

  <title>Kimlik Doğrulama, Yetkilendirme ve Erişim Denetimi</title>

  <summary>
    <p>Kimlik Doğrulama istediğiniz kişileri teyid etme işlemidir.
      Yetkilendirme ise kişilerin nereye gireceklerine ve hangi bilgiye
      ulaşacaklarına müsaade edilmesi işlemidir.</p>

    <p>Genel erişim denetimi için <a href="access.html">Erişim Denetimi
      Nasıl</a> belgesine bakınız.</p>
</summary>

  <section id="related"><title>İlgili modüller ve Yönergeler</title>

    <p>Kimlik Doğrulama ve yetkilendirme işlemi ile ilgili üç tür modül
    vardır. Genellikle her bir gruptan en az bir modül seçeceksiniz.</p>

    <ul>
      <li>Kimlik Doğrulama türü (bkz. <directive module="mod_authn_core"
      >AuthType</directive> yönergesi)
        <ul>
          <li><module>mod_auth_basic</module></li>
          <li><module>mod_auth_digest</module></li>
        </ul>
      </li>

      <li>Kimlik Doğrulayıcı (bkz.
      <directive module="mod_auth_basic">AuthBasicProvider</directive>
      ve <directive module="mod_auth_digest"
      >AuthDigestProvider</directive> yönergeleri)
        <ul>
          <li><module>mod_authn_anon</module></li>
          <li><module>mod_authn_dbd</module></li>
          <li><module>mod_authn_dbm</module></li>
          <li><module>mod_authn_file</module></li>
          <li><module>mod_authnz_ldap</module></li>
          <li><module>mod_authn_socache</module></li>
        </ul>
      </li>
      <li>Yetkilendirme (bkz.
          <directive module="mod_authz_core">Require</directive> yönergesi)
        <ul>
          <li><module>mod_authnz_ldap</module></li>
          <li><module>mod_authz_dbd</module></li>
          <li><module>mod_authz_dbm</module></li>
          <li><module>mod_authz_groupfile</module></li>
          <li><module>mod_authz_host</module></li>
          <li><module>mod_authz_owner</module></li>
          <li><module>mod_authz_user</module></li>
        </ul>
      </li>
    </ul>

    <p>Bu modüllere ek olarak, <module>mod_authn_core</module> ve
    <module>mod_authz_core</module> modülleri bulunur. Bu modüller
    yetkilendirme modüllerinin çekirdeğini oluşturan temel yönergeleri
    gerçekler.</p>

    <p><module>mod_authnz_ldap</module> modülü kimlik doğrulama ve
    yetkilendirme işlemlerinin ikisini birden gerçekleştirir.
    <module>mod_authz_host</module> modülü bu işlemleri sunucu adına, IP
    adresine ve isteğin karekteristiğine bağlı olarak gerçekleştirir.
    Ancak kimlik doğrulama sisteminin bir parçası değildir.
    <code>mod_access</code> ile geriye uyumluluk için
    <module>mod_access_compat</module> diye bir modül daha vardır.</p>

    <p>Muhtemelen göz atmak isteyeceğiniz <a href="access.html">Erişim
    Denetimi</a> nasıl belgesi, sunucuya erişimlerin çeşitli yollarından
    bahsetmektedir.</p>
  </section>

  <section id="introduction"><title>Giriş</title>
    <p>Sitenizde sadece küçük bir grup insana hitap eden ya da hassas
    bilgileriniz varsa, bu makaledeki teknikleri kullanarak dilediğiniz
    kişilerin sadece dilediğiniz sayfaları görüntülemesini
    sağlayabilirsiniz.</p>

    <p>Bu makale sitenizin bazı parçalarını korumak için kullanacağınız
    "standart" yolları içermektedir.</p>

    <note><title>Bilginize:</title>
      <p>Eğer bilgileriniz gerçekten gizliliğe ihtiyaç duyuyorsa kimlik
      doğrulamasına ilaveten <module>mod_ssl</module> modülünü de
      kullanabilirsiniz.</p>
    </note>

  </section>

  <section id="theprerequisites">
    <title>Ön gereksinimler</title>
    <p>Bu makalede bahsi geçen yönergeler ya ana sunucu yapılandırma
    dosyasında (genellikle <directive module="core"
    type="section">Directory</directive> bölümünde) ya da dizin içi
    yapılandırma dosyalarında (<code>.htaccess</code> dosyaları)
    bulunmak zorundadır.</p>

    <p>Eğer <code>.htaccess</code> dosyalarını kullanmayı
    tasarlıyorsanız, kimlik doğrulama yönergelerine bu dosyaların içine
    koymaya izin veren sunucu yapılandırmasına ihtiyacınız olacaktır.
    Bunun için, dizin içi yapılandırma dosyalarının içine hangi
    yönergelerin konacağını belirleyen <directive module="core"
    >AllowOverride</directive> yönergesi kullanılır.</p>

    <p>Kimlik doğrulamadan sözettiğimize göre, aşağıda gösterilen
    şekilde bir <directive module="core"
    >AllowOverride</directive> yönergesine ihtiyacınız olacaktır:</p>

    <example>
      AllowOverride AuthConfig
    </example>

    <p>Yönergeleri doğrudan ana sunucunun yapılandırma dosyasına
    koyacaksanız bu dosyaya yazma izniniz olmalıdır.</p>

    <p>Bazı dosyaların nerede saklandığını bilmek için sunucunun dizin
    yapısı hakkında biraz bilgi sahibi olmanız gerekmektedir. Bu çok da
    zor olmamakla birlikte bu noktaya gelindiğinde konuyu
    netleştireceğiz.</p>

    <p>Ayrıca <module>mod_authn_core</module> ve
    <module>mod_authz_core</module> modülleri ya <code>httpd</code>
    çalıştırılabilirinin içinde derlenmiş olmalı ya da
    <code>httpd.conf</code> yapılandırma dosyası ile yüklenmelidir. Bu
    iki modül HTTP sunucusunda kimlik doğrulama ve yetkilendirme
    kullanımı ve yapılandırması için büyük öneme sahip temel yönergeleri
    ve işlevselliği sağlar.</p>

  </section>

  <section id="gettingitworking"><title>Çalışmaya Başlama</title>
    <p>Burada, sunucu üzerindeki bir dizini parolayla korumak için
    gereken temel bilgiler verilecektir.</p>

    <p>İlk olarak bir parola dosyası oluşturmalısınız. Bunu nasıl
    yapacağınız, özellikle, seçtiğiniz kimlik doğrulayıcıya göre
    değişiklik gösterir. Bunun üzerinde ileride daha fazla duracağız.
    Başlangıç için parolaları bir metin dosyasında tutacağız.</p>

    <p>Bu dosya belge kök dizini altında olmamalıdır. Böylece başkaları
    parola dosyasını indiremezler. Örneğin belgeleriniz
    <code>/usr/local/apache/htdocs</code> üzerinden sunuluyorsa parola
    dosyanızı <code>/usr/local/apache/passwd</code> dizininde
    tutabilirsiniz.</p>

    <p>Dosyayı oluşturmak için Apache ile gelen
    <program>htpasswd</program> uygulamasını kullanacağız. Bu uygulama
    Apache'nin kurulumunda belirtilen  <code>bin</code> dizininde
    bulunur. Eğer Apache'yi üçüncü parti paketlerden  kurduysanız,
    çalıştırılabilir dosyaların bulunduğu yollar üzerinde olmalıdır.</p>

    <p>Bir dosya oluşturmak için şunları yazın:</p>

    <example>
      htpasswd -c /usr/local/apache/passwd/passwords umut
    </example>

    <p><program>htpasswd</program> size parola soracaktır arkasından da
    teyit etmek için parolayı tekrar girmenizi isteyecektir:</p>

    <example>
      # htpasswd -c /usr/local/apache/passwd/passwords umut<br />
      New password: parolam<br />
      Re-type new password: parolam<br />
      Adding password for user umut
    </example>

    <p>Eğer <program>htpasswd</program> normal yollar üzerinde değilse
    çalıştırmak için dosyanın bulunduğu tam yeri belirtmeniz
    gerekecektir. Dosyanın öntanımlı kurulum yeri:
    <code>/usr/local/apache2/bin/htpasswd</code></p>

    <p>Bundan sonra, sunucuyu, parola sorması için ve kimlerin erişim
    izni olacağını belirlemek için yapılandıracaksınız. Bu işlemi
    <code>httpd.conf</code>dosyasını düzenleyerek ya da bir
    <code>.htaccess</code> dosyası kullanarak yapabilirsiniz. Örneğin,
    <code>/usr/local/apache/htdocs/secret</code> dizinini korumayı
    amaçlıyorsanız, şu yönergeleri kullanabilirsiniz. Bu yönergeleri
    <code>/usr/local/apache/htdocs/secret/.htaccess</code> dosyası içine
    veya <code>httpd.conf</code> içindeki &lt;Directory
    /usr/local/apache/htdocs/secret&gt; bölümüne koyabilirsiniz.</p>

    <example>
      AuthType Basic<br />
      AuthName "Gizli Dosyalar"<br />
      # (Aşağıdaki satırın kullanımı isteğe bağlıdır)<br />
      AuthBasicProvider file<br />
      AuthUserFile /usr/local/apache/passwd/passwords<br />
      Require user umut
    </example>

    <p>Bu yönergeleri tek tek inceleyelim.
    <directive module="mod_authn_core">AuthType</directive> yönergesi
    kullanıcının kimliğini doğrulamakta kullanılacak yöntemi seçer. En
    çok kullanılan yöntem <code>Basic</code>'tir ve bu yöntem
    <module>mod_auth_basic</module> modülüyle gerçeklenmiştir. Temel
    (<code>Basic</code>) kimlik doğrulamasıyla gönderilen parolanın
    şifrelenmeyeceğini unutmayın. Bu yöntem, bu sebepten dolayı
    <module>mod_ssl</module> eşliğinde kullanılmadığı sürece yüksek
    hassasiyete sahip bilgiler için kullanılmamalıdır. Apache bir başka
    kimlik doğrulama yöntemini daha destekler: <code>AuthType
    Digest</code>. Bu yöntem <module>mod_auth_digest</module> tarafından
    gerçeklenmiştir ve çok daha güvenlidir. Güncel tarayıcılar, Özet
    (<code>Digest</code>) kimlik doğrulama yöntemini
    desteklemektedir.</p>

    <p><directive module="mod_authn_core">AuthName</directive> yönergesi
    ile kimlik doğrulamada kullanılacak <dfn>Saha</dfn> da
    belirtilebilir. Saha kullanımının, başlıca iki işlevi vardır.
    Birincisi, istemci sıklıkla bu bilgiyi kullanıcıya parola diyalog
    kutusunun bir parçası olarak sunar. İkincisi, belirtilen kimlik
    doğrulamalı alan için gönderilecek parolayı belirlerken istemci
    tarafından kullanılır.</p>

    <p>Örneğin, bir istemcinin <code>"Gizli Dosyalar"</code> alanında
    kimliği doğrulanmış olsun. Aynı sunucu üzerinde <code>"Gizli
    Dosyalar"</code> Sahası olarak belirlenmiş alanlarda aynı parola
    özdevinimli olarak yinelenecektir. Böylece parola bir kere girilerek
    aynı Sahayı paylaşan çok sayıda kısıtlanmış alana ulaşırken oluşacak
    gecikmeden kullanıcı korunmuş olur. Güvenlik gerekçelerinden dolayı,
    her sunucu adı değiştirilişinde istemcinin parolayı yeniden sorması
    gerekir.</p>

    <p><directive module="mod_auth_basic">AuthBasicProvider</directive>
    yönergesinin öntanımlı değeri <code>file</code> olduğundan, bu
    durumda, bu yönergenin kullanımı isteğe bağlıdır. Ancak, eğer kimlik
    doğrulaması için  <module>mod_authn_dbm</module> ya da
    <module>mod_authn_dbd</module> gibi farklı bir kaynak seçecekseniz
    bu yönergeyi kullanmanız gerekecektir.</p>

    <p><directive module="mod_authn_file">AuthUserFile</directive>
    yönergesi <program>htpasswd</program> ile oluşturduğumuz parola
    dosyasının yerini belirtmek için kullanılır. Eğer çok sayıda
    kullanıcınız varsa her bir kullanıcıyı her kimlik doğrulama isteği
    için kimlik bilgilerini bir metin dosyasında aramak gayet yavaş
    olacaktır. Apache, kullanıcı bilgilerini hızlı bir veritabanı
    dosyasında depolama özelliğine de sahiptir. Bu amaçla,
    <module>mod_authn_dbm</module> modülünün
    <directive module="mod_authn_dbm">AuthDBMUserFile</directive>
    yönergesi kullanılabilir. Bu dosyalar <program>dbmmanage</program>
    programı ile oluşturulabilir ve değiştirilebilir.  <a
    href="http://modules.apache.org/">Apache modülleri
    Veritabanı</a> içindeki üçüncü parti modüllerinde çok sayıda
    başka kimlik doğrulama türü de vardır.</p>

    <p>Son olarak <directive module="mod_authz_core">Require</directive>
    yönergesi, sunucunun bu bölgesine erişimine izin verilen
    kullanıcıları ayarlama işleminin kimlik doğrulamasıyla ilgili
    kısmını sağlar. Bir sonraki bölümde <directive
    module="mod_authz_core">Require</directive> yönergesini kullanmanın
    çeşitli yoları üzerinde duracağız.</p>
  </section>

  <section id="lettingmorethanonepersonin">
    <title>Birden çok kişiye izin vermek</title>
    <p>Yukarıdaki yönergelerle bir dizinde sadece bir kişiye
    (<code>umut</code> adlı kullanıcıya) izin verir. Çoğunlukla birden
    çok kişiye izin verilmesi istenir. Bu durumda <directive
    module="mod_authz_groupfile">AuthGroupFile</directive> yönergesi
    devreye girer.</p>

    <p>Eğer birden çok kişiye izin vermek istiyorsanız içinde kullanıcı
    isimlerinin olduğu bir grup dosyası oluşturmalısınız. Bu dosyanın
    biçemi gayet basittir ve bunu herhangi bir metin düzenleyici ile
    oluşturabilirsiniz. Bu dosyanın içeriği aşağıdaki gibi
    görünecektir:</p>

    <example>
     GroupName: umut samet engin kubilay
    </example>

    <p>Dosya, sadece, boşluklarla birbirinden ayrılmış gurup üyelerinin
    isimlerinden oluşan uzun bir liste içerir.</p>

    <p>Varolan parola dosyasına bir kullanıcı eklemek için şunu
    yazın:</p>

    <example>
      htpasswd /usr/local/apache/passwd/passwords birey
    </example>

    <p>Evvelce almış olduğunuz yanıtı yine alacaksınız ama bu sefer yeni
    bir dosya oluşturulmak yerine var olan bir dosyaya eklenecektir.
    (Yeni bir parola dosyası oluşturmak için <code>-c</code> seçeneği
    kullanılır).</p>

    <p>Şimdi, <code>.htaccess</code> dosyanızı aşağıda görüldüğü şekilde
    değiştirebilirsiniz:</p>

    <example>
      AuthType Basic<br />
      AuthName "Davete Binaen"<br />
      # Satır isteğe bağlıdır:<br />
      AuthBasicProvider file<br />
      AuthUserFile /usr/local/apache/passwd/passwords<br />
      AuthGroupFile /usr/local/apache/passwd/groups<br />
      Require group Grupismi
    </example>

    <p>Artık, <code>Grupismi</code> gurubunda listelenmiş ve
    <code>password</code> dosyasında kaydı olan kişiye, parolayı doğru
    yazdığı takdirde izin verilecektir.</p>

    <p>Çoklu kullanıcıya izin veren biraz daha az kullanılan başka bir
    yol daha mevcuttur. Bir gurup dosyası oluşturmaktansa, şu yönergeyi
    kullanabilirsiniz:</p>

    <example>
      Require valid-user
    </example>

    <p><code>Require user umut</code> satırı ile parola dosyasında
    listelenmiş ve parolayı doğru olarak giren herhangi bir kişiye izin
    vermektense, her grup için ayrı bir parola dosyası tutarak grup
    davranışını taklit edebilirsiniz. Bu yaklaşımın getirisi:
    Apache iki dosya yerine sadece bir dosyaya bakar.
    Götürüsü ise parola dosyalarından oluşan bir dosya demeti sağlamak
    ve <directive module="mod_authn_file">AuthUserFile</directive>
    yönergesinde doğru dosyayı belirtmeyi unutmamak zorunda
    kalmanızdır.</p>

  </section>

  <section id="possibleproblems"><title>Olası Sorunlar</title>
    <p>Temel kimlik doğrulama yolu belirtildiği için, sunucuya
    yaptığınız her belge istediğinde kullanıcı adınızın ve parolanızın
    doğrulanması gerekir. Hatta aynı sayfayı yeniden yüklerken ya da
    sayfadaki her bir resim için bu yapılmalıdır (şayet korunmakta olan
    bir dizinden geliyorsa). Bu işlem hızı azaltacaktır. Yavaşlama
    miktarı parola dosyanızın büyüklüğü ile orantılı olacaktır, çünkü bu
    işlem sırasında dosya açılacak ve kullanıcıların arasında isminiz
    bulunana kadar liste aşağı doğru taranacaktır. Bu işlem sayfa her
    yüklenişinde tekrar edilecektir.</p>

    <p>Buradan çıkacak sonuç, bir parola dosyasına konulan kullanıcı
    sayısında bir üst sınır olması gerekliliğidir. Bu sınır sunucunuzun
    başarımına bağlı olarak değişiklik gösterir. Bir kaç yüz kayıtın
    üstünde giriş yaptığınızda hız düşüşünü gözlemlebilirsiniz İşte bu
    anda kimlik doğrulama için başka bir yöntem aramaya başlarsınız.</p>

  </section>

  <section id="dbmdbd">
    <title>Diğer parola depolama yöntemleri</title>
    <p>Parolaları basit bir metin dosyasında depolamak yukarıda
    bahsedilen sorunlara yol açtığından parolaları başka bir yerde
    depolamayı düşünebilirsiniz; örneğin bir veritabanında.</p>

    <p><module>mod_authn_dbm</module> ve <module>mod_authn_dbd</module>
    modülleri bunu mümkün kılan iki modüldür. Depolama yönemi olarak
    <code><directive module="mod_auth_basic"
    >AuthBasicProvider</directive> file</code> yerine, <code>dbm</code>
    veya <code>dbd</code> kullanabilirsiniz.</p>

    <p>Bir metin dosyası yerine bir dbd dosyası kullanım örneği:</p>

    <example>
    &lt;Directory /www/docs/private&gt;<br />
    <indent>
    AuthName "Private"<br />
    AuthType Basic<br />
    AuthBasicProvider dbm<br />
    AuthDBMUserFile /www/passwords/passwd.dbm<br />
    Require valid-user<br />
  </indent>
    &lt;/Directory&gt;
    </example>

    <p>Başka seçenekler de mümkündür. Ayrınılar için
    <module>mod_authn_dbm</module> belgesine başvurun.</p>

  </section>

  <section id="multprovider">
    <title>Birden çok tedarikçi kullanmak</title>
    <p>Kimlik doğrulama ve yetkilendirme mimarisine dayalı yeni
    tedarikçiyi kullanarak tek bir yetkilendirme ya da kimlik doğrulama
    yöntemine kilitlenip kalmayacaksınız. Aslında birden çok tedarikçi
    ihtiyacınıza cevap vermek için bir arada kullanılabilir. Aşağıdaki
    örnekte dosya ve LDAP tabanlı kimlik doğrulama tedarikçileri bir
    arada kullanılmıştır.</p>

    <example>
    &lt;Directory /www/docs/private&gt;<br />
    <indent>
    AuthName "Private"<br />
    AuthType Basic<br />
    AuthBasicProvider file ldap<br />
    AuthUserFile /usr/local/apache/passwd/passwords<br />
    AuthLDAPURL ldap://ldaphost/o=yourorg<br />
    Require valid-user<br />
    </indent>
    &lt;/Directory&gt;
    </example>

    <p>Bu örnekte dosya tedarikçisi, ilk olarak kullanıcının kimliğini
    doğrulamaya teşebbüs edecektir. Kullanıcının kimliği
    doğrulanamıyorsa LDAP tedarikçisi çağırılır. Eğer kurumunuz birden
    çok kimlik doğrulama tedarikçisini yürürlüğe koyuyorsa bu, kimlik
    doğrulama faaliyet alanının genişletilmesini sağlar. Diğer kimlik
    kanıtlama ve yetkilendirme senaryoları tek bir kimlik doğrulaması
    ile birden fazla yetkilendirme türüne izin verebilir.</p>

    <p>Çok sayıda kimlik doğrulama tedarikçisi uygulamaya konulabileceği
    gibi, çok sayıda yetkilendirme yöntemi de kullanılabilir. Bu örnekte
    dosya için hem dosyalı hem de LDAP grup kimlik doğrulaması
    kullanılmıştır.</p>

    <example>
    &lt;Directory /www/docs/private&gt;<br />
    <indent>
    AuthName "Private"<br />
    AuthType Basic<br />
    AuthBasicProvider file<br />
    AuthUserFile /usr/local/apache/passwd/passwords<br />
    AuthLDAPURL ldap://ldaphost/o=yourorg
    AuthGroupFile /usr/local/apache/passwd/groups<br />
    Require group GroupName<br />
    Require ldap-group cn=mygroup,o=yourorg<br />
    </indent>
    &lt;/Directory&gt;
    </example>

    <p>Kimlik doğrulama konusunu biraz daha genişletirsek, <directive
    module="mod_authz_core" type="section">RequireAll</directive> ve
    <directive module="mod_authz_core" type="section"
    >RequireAny</directive> gibi yetkilendirme taşıyıcısı
    yönergelerle hangi iznin hangi sırayla uygulanacağını
    belirlenebilir. <a href="../mod/mod_authz_core.html#logic"
    >Yetkilendirme Taşıyıcıları</a> bölümünde bunun bir uygulama
    örneğini görebilirsiniz.</p>

  </section>

  <section id="beyond"><title>Yetkilendirmenin biraz ötesi</title>
    <p>Tek bir veri deposundan yapılacak tek bir sınamadan çok daha
    esnek kimlik doğrulaması yapılabilir. Sıralama, mantık ve hangi
    kimlik doğrulamasının kullanılacağını seçmek mümkündür.</p>

    <section id="authandororder">
      <title>Mantık ve sıralamanın uygulanması</title>
      <p>Yetkilendirmenin hangi sırayla uygulanacağı ve nasıl
      denetleneceği geçmişte biraz gizemli bir konuydu. Apache 2.2'de,
      tedarikçi tabanlı kimlik doğrulamasının devreye girmesiyle asıl
      kimlik doğrulama işlemini yetkilendirme ve destek işlevselliğinden
      ayırmak mümkün oldu. Bunun faydalarından birisi de kimlik
      doğrulama tedarikçilerinin yapılandırılabilmesi ve auth modülünün
      kendi yükleme sırasından bağımsız olarak özel bir sırayla
      çağrılabilmesidir. Bu tedarikçi tabanlı mekanizmanın aynısı
      yetkilendirmeye de getirilmiştir. Bunun anlamı <directive
      module="mod_authz_core">Require</directive> yönergesinde hangi
      izin yönteminin kullanılması gerektiğinin belirtmesinin yanında
      hangi sırayla çağırılacaklarının da belirlenebildiğidir. Çok
      sayıda yetkilendirme yöntemi kullanıldığında, bunlar, <directive
      module="mod_authz_core">Require</directive> yönergelerinin
      yapılandırma dosyasında göründükleri sıra ile çağırılır.</p>

      <p><directive module="mod_authz_core" type="section"
      >RequireAll</directive> ve <directive module="mod_authz_core"
      type="section">RequireAny</directive> gibi yetkilendirme
      taşıyıcısı yönergelerin devreye girmesiyle yetkilendirme
      yöntemlerinin ne zaman çağırılacağı ve çağırıldığında ve erişime
      izin verirken hangi kuralların uygulanacağı konusunda denetim
      yapılandırmanın eline geçmektedir. Karmaşık yetkilendime mantığını
      ifade etmek için kullanılan bir örneği görmek için
      <a href="../mod/mod_authz_core.html#logic">Yetkilendirme
      Taşıyıcıları</a> bölümüne bakınız.</p>

      <p>Öntanımlı olarak tüm <directive module="mod_authz_core">
      Require</directive> yönergeleri, <directive
      module="mod_authz_core" type="section">RequireAny</directive>
      taşıyıcı yönergesinin içine konur. Başka bir deyişle eğer
      belirtilen kimlik doğrulama yöntemlerinden herhangi biri başarılı
      olursa yetkilendirme de sağlanmış olur.</p>

    </section>

    <section id="reqaccessctrl">
      <title>Erişim denetimi için yetkilendirme tedarikçilerinin
      kullanımı</title>
      <p>Kullanıcı adı ve parolasına göre kimlik doğrulama hikayenin
      sadece bir bölümüdür. Sıklıkla insanlara kim olduklarına göre
      değil birşeylere dayanarak izin vermek istersiniz. Örneğin nereden
      geldikleri gibi.</p>

      <p><directive module="mod_authz_host">all</directive>, <directive
      module="mod_authz_host">env</directive>, <directive
      module="mod_authz_host">host</directive> ve <directive
      module="mod_authz_host">ip</directive> gibi yetkilendirme
      tedarikçileri ile, bir belgenin istendiği makinenin IP adresi veya
      konak ismi gibi bazı özelliklerine dayalı olarak erişime izin
      verip vermeyeceğinizi belirtebilirsiniz.</p>

      <p>Bu tedarikçilerin kullanımı <directive module="mod_authz_core"
      >Require</directive> yönergesinde açıklanmıştır. Bu yönergeler,
      isteklerin işlenmesi sırasında yetkilendirme aşamasında
      çağırılacak yetkilendirme tedarikçilerini kayda geçirir. Örneğin:
      </p>

      <example>
        Require ip <var>adres</var>
      </example>

      <p>Burada, <var>adres</var> bir IP adresidir (veya kısmi bir IP
        addresidir)</p>

      <example>
        Require host <var>alan_adı</var>
      </example>

      <p>Burada, <var>alan_adı</var> bir tam nitelikli alan adıdır
      (ya da kısmi alan adıdır); gerekirse çok sayıda alan adı veya IP
      adresi de belirtilebilir.</p>

      <p>Örneğin, yorum alanını gereksiz iletilerle dolduran birini uzak
      tutmak istediğinizi varsayalım. Bu kişiyi uzak tutmak için şunları
      yapabilirsiniz:</p>

      <example>
        &lt;RequireAll&gt;
        <indent>
          Require all granted<br/>
          Require not ip 10.252.46.165
        </indent>
        &lt;/RequireAll&gt;
      </example>

      <p>Bu adresden gelen ziyaretçiler bu yönergedeki içeriği
      göremeyeceklerdir. Bunun yerine, elinizde IP adresi değil de
      makine adı varsa şunu kullanabilirsiniz:</p>

      <example>
        &lt;RequireAll&gt;
        <indent>
          Require all granted<br/>
          Require not host <var>host.example.com</var>
        </indent>
        &lt;/RequireAll&gt;
      </example>

      <p>Eğer alan adının tamanıdan gelecek olan bütün erişimleri
      engellemek isterseniz adresin ya da alan adının bir parçasını
      belirtin:</p>

      <example>
        &lt;RequireAll&gt;
        <indent>
          Require all granted<br/>
          &lt;RequireNone&gt;
          <indent>
            Require ip 192.168.205<br />
            Require host phishers.example.com moreidiots.example<br />
            Require host ke
          </indent>
          &lt;/RequireNone&gt;
        </indent>
        &lt;/RequireAll&gt;
      </example>

      <p>Yukarıdaki örnekte, <directive module="mod_authz_core"
      type="section">RequireNone</directive> yönergesi içindeki
      <directive module="mod_authz_core">Require</directive>
      yönergelerinin değiştirgeleriyle hiçbir bir eşleşme olmaması
      durumunda erişime izin verilir.</p>

    </section>

    <section id="filesystem">
      <title>Erişim denetimi ve geriye uyumluluk</title>
      <p>Kimlik doğrulama için tedarik tabanlı mekanizma kullanımının
      yan etkilerinden birisi,
      <directive module="mod_access_compat">Order</directive>,
      <directive module="mod_access_compat">Allow</directive>,
      <directive module="mod_access_compat">Deny</directive> ve
      <directive module="mod_access_compat">Satisfy</directive> erişim
      denetim yönergelerine artık ihtiyaç duyulmamasıdır. Ancak eski
      yapılandırmalarla uyumluluğu sağlamak için bu yönergeler
      <module>mod_access_compat</module> modülüne taşınmıştır.</p>

    </section>

  </section>

  <section id="socache"><title>Kimlik Doğrulama Arabelleği</title>
    <p>Zaman zaman kimlik doğrulama ağınızda veya sağlayıcı(ları)nızda kabul
    edilemez yükler oluşturur. Bu çoğunlukla <module>mod_authn_dbd</module>
    (veya üçüncü parti/özel sağlayıcıların) kullanıcılarını etkiler. Bununla
    ilgilenmek için httpd 2.3/2.4, kimlik bilgilerini arabelleklemek ve özgün
    sağlayıcıların yüklerini azaltmak için yeni bir arabellekleme sağlayıcısı
    olarak <module>mod_authn_socache</module> modülü ile gelmektedir.</p>
    <p>Bu, bazı kullanıcılar için önemli bir başarım artışı sağlayabilir.</p>
  </section>

  <section id="moreinformation"><title>Daha fazla bilgi</title>
    <p>Daha fazla bilgi için <module>mod_auth_basic</module> ve
    <module>mod_authz_host</module> modüllerinin belgelerine bakınız.
    <directive module="mod_authn_core">&lt;AuthnProviderAlias&gt;</directive>
    yönergesi ile bazı yapılandırmalarınızı basitleştirebilirsiniz.</p>

    <p>Apache tarafından desteklenen şifrelerle ilgili bilgi için <a
    href="../misc/password_encryptions.html">Parola Biçemleri</a>
    belgesine bakınız.</p>

    <p><a href="access.html">Erişim Denetimi</a> nasıl belgesinden de
    bazı bilgiler edinebilirsiniz.</p>
  </section>
</manualpage>