Update Turkish FAQ, Devrim GUNDUZ

doc/FAQ_turkish

@@ -1,11 +1,11 @@
 		PostgreSQL için Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
                                        
-   Son güncelleme : 19.05.2003 Cuma 05:03
+   Son güncelleme : 23 Şubat 2004  Pazartesi - 13:34:26
 
    Bruce Momjian (pgman@candle.pha.pa.us)
-   Çeviren : Devrim GÜNDÜZ (devrim@gunduz.org), Nicolai Tufar (ntufar@yahoo.com), Volkan Yazýcý (volkany@celiknet.com)
+   Çeviren : Devrim GÜNDÜZ (devrim@gunduz.org), Nicolai Tufar (ntufar@yahoo.com), Volkan YAZICI (vyazici@phreaker.net)
    
-   Bu belgenin en güncel hali, http://www.gunduz.org/seminer/pg/FAQ_turkish ve 
+   Bu belgenin en güncel hali, http://www.gunduz.org/seminer/pg/FAQ_turkish.html ve 
    http://www.PostgreSQL.org/docs/faq-turkish.html 
    adreslerinde gorülebilir.
    
@@ -60,7 +60,7 @@
                                       
    4.1) Binary cursor ve normal cursor arasındaki fark nedir?
    4.2) Sorgunun sadece ilk birkaç satırını nasıl SELECT edebilirim?
-   4.3) psql'in içinde gördüðüm tablolarýn ya da diðer þeylerin listesini nasil alabilirim?
+   4.3) psql'in içinde gördüğüm tabloların ya da diğer şeylerin listesini nasıl alabilirim?
    4.4) Bir tablodan bir kolonu nasıl kaldırabilirim?
    4.5) Bir satır, tablo ve veritabanı icin en fazla büyüklük nedir? 
    4.6) Tipik bir metin dosyasındaki veriyi saklamak için ne kadar disk alanı gereklidir?
@@ -69,8 +69,8 @@
    4.9) Query-optimizer in sorgularımı nasıl değerlendirdigini, işleme soktuğunu nasıl görebilirim?
    4.10) R-tree index nedir?
    4.11) Genetic Query Optimizer nedir?
-   4.12) Düzenli ifade (Regular Expression) aramalarýný ve büyük/küçük harfe duyarsýz aramalarý nasil yapabilirim?
+   4.12) Düzenli ifade (Regular Expression) aramalarını ve büyük/küçük harfe duyarsız aramaları nasıl yapabilirim?
-	Bu büyük(küçük harfe duyarlý aramalar için indeksi nasil kullanabilirim?
+	Bu büyük(küçük harfe duyarlı aramalar için indeksi nasıl kullanabilirim?
 
    4.13) Bir sorguda, bir alanın "NULL" olduğunu nasıl ortaya çıkarabilirim?
    4.14) Çesitli karakter tipleri arasındaki farklar nelerdir?
@@ -89,7 +89,7 @@
    4.23) Outer join işlemini nasıl yapabilirim?
    4.24) Aynı anda birden fazla veritabanında nasıl işlem yapabilirim?
    4.25) Bir fonksiyondan nasıl çoklu satır ya da kolon döndürebilirim?
-   4.26) Neden Pl/PgSQL fonksiyonlarý içinden güvenli bir þekilde tablo yaratma/kaldýrma iþlemlerini yapamýyoruz?
+   4.26) Neden PL/pgSQL fonksiyonları içinden güvenli bir şekilde tablo yaratma/kaldırma işlemlerini yapamıyoruz?
    4.27) Hangi replikasyon seçenekleri bulunmaktadır?
    4.28) Hangi şifreleme seçenekleri bulunmaktadır?
 	
@@ -169,14 +169,14 @@
    libpq C kütüphanesini, psql ve diger arabirimleri ve binary dosyaları, MS
    Windows ortamlarında çalısması için derlemeniz mümkündür. Bu örnekte  istemcide
    MS Windows çalısıyor ve desteklenen Unix platformlarından birinde çalısan PostgreSQL
-   sunucuna TCP/IP ile baglanmaktadýr. Daðýtým içindeki win31.mak dosyasý ile,
+   sunucuna TCP/IP ile baglanmaktadır. Dağıtım içindeki win32.mak dosyası ile,
    Win32 libpg kütüphanesi ve psql yaratabilirsiniz. PostgreSQL aynı zamanda ODBC
    istemcileri ile haberlesebilmektedir.
 
    Sunucu
 
-   Veritabaný sunuucsu Cygwin kullanarak Windows NT, 2K ya da XP üzerinde calistirilabilir.
+   Veritabanı sunucusu Cygwin kullanarak Windows NT, 2K ya da XP üzerinde çalıştırılabilir.
-   Dagýtým içindeki pgsql/doc/FAQ_MSWýN dosyasýný ya da web sitemizdeki MS Windows FAQ'u
+   Dağıtım içindeki pgsql/doc/FAQ_MSWıN dosyasını ya da web sitemizdeki MS Windows FAQ'u
    inceleyebilirsiniz. 
 	
    Doğal Windows NT/2000/XP portu için şu anda çalışmalar devam etmektedir. Windows sürümü  
@@ -185,15 +185,15 @@
  	
    Ayrıca, http://forge.novell.com adresinde Novell Netware 6 portu bulunmaktadır.  
 
-       1.5) PostgreSQL'in nereden indirebilirim?
+       1.5) PostgreSQL'i nereden indirebilirim?
     
    PostgreSQL için ana anonim ftp sitesi ftp://ftp.PostgreSQL.org/pub ' dur.
    Yansılar için, ana web sayfamıza bakabilirsiniz.
    
    1.6) Desteği nereden alabilirim?
     
-   Ana e-posta listesi : pgsql-general@PostgreSQL.org. PostgreSQL konusundaki tartýsmalara
+   Ana e-posta listesi : pgsql-general@PostgreSQL.org. PostgreSQL konusundaki tartışmalara
-   açýktýr. Üye olmak için, asagýdaki satýrlarý e-postanizin body kýsmýna (konu kýsmýna degil)
+   açıktır. Üye olmak için, asağıdaki satırları e-postanızın gövde kısmına (konu kısmına değil)
    yazıp, pgsql-general-request@PostgreSQL.org adresine gönderin:
 
     subscribe
@@ -207,30 +207,30 @@
 
    yazan bir e-posta atmanız yeterli olacaktır.
 
-   Digest postalar, ana liste 30k civarýnda e-postaya ulastiginda üyelere gönderilmektedir.
+   Digest postalar, ana liste 30k civarında e-postaya ulastığında üyelere gönderilmektedir.
 
    Buglar için bir e-posta listesi bulunmaktadır. Bu listeye üye olmak için,
-   email to pgsql-bugs-request@PostgreSQL.org adresine, body kýsmýnda
+   pgsql-bugs-request@PostgreSQL.org adresine, body kısmında
 
     subscribe
     end
 
     yazan bir e-posta atmanız yeterli olacaktır.
 
-   Ayný zamanda, gelistiriciler için tartýsma listesi bulunmaktadýr. Bu listeye üye olmak
+   Aynı zamanda, geliştiriciler için tartışma listesi bulunmaktadır. Bu listeye üye olmak
-   için,  pgsql-hackers-request@PostgreSQL.org adresine,  body kýsmýnda
+   için,  pgsql-hackers-request@PostgreSQL.org adresine,  gövde kısmında
 
     subscribe
     end
 
    yazan bir e-posta atmanız yeterli olacaktır.
 
-   Bunun dýsýndaki e-posta listelerine ve PostgreSQL hakkýnda bilgiye, PostgreSQL WWW 
+   Bunların dışındaki e-posta listelerine ve PostgreSQL hakkında bilgiye, PostgreSQL WWW 
-   ana sayfasýndan ulasabilirsiniz:
+   ana sayfasından ulaşabilirsiniz:
    
      http://www.PostgreSQL.org
 
-   Ayný zamanda, EFNet üzerinde, #PostgreSQL adlý bir ýRC kanalý bulunmaktadýr. Bunun için,
+   Aynı zamanda, EFNet ve OpenProjects üzerinde, #PostgreSQL adlı bir IRC kanalı bulunmaktadır. Bunun için,
     irc -c '#PostgreSQL' "$USER" irc.phoenix.net Unix komutunu kullanabilirsiniz.
    
    Ticari destek veren firmaların listesine,
@@ -318,7 +318,7 @@
    PostgreSQL mevcut büyük ticari veritabanlarinin, transaction, subselect, 
    trigger, view, foreign key referential integrity ve sophisticated locking gibi
    tüm özelliklerine sahiptir. Onlarin sahip olmadiklari, kullanici-tanimli tipler 
-   (user-defined types), rules, inheritance  ve lock cakýsmalarini düsürmek icin 
+   (user-defined types), rules, inheritance  ve lock cakışmalarını düşürmek için 
    multi-version uyumluluk özellikleri bulunmaktadir.
           
    Performans (Başarım)
@@ -460,7 +460,7 @@
    ve $PGDATA_pg_hba.conf dosyasını düzenleyerek  host-based authentication'a 
    olanak vermezseniz, baglantı yapamayacaklardır. 
    
-       3.6) Veritabani motorunu daha iyi basarim icin nasil ayarlayabilirim?
+       3.6) Veritabani motorunu daha iyi basarim icin nasıl ayarlayabilirim?
   
    Indexler sorguları hızlandırabilir. EXPLAIN komutu, PostgreSQL'in sorgunuzu nasıl
    yorumladığını ve hangi indexleri kullandigini görmenize izin verir.
@@ -577,17 +577,15 @@
     
    DECLARE yardım sayfasina bakiniz.
    
-       4.2) Sorgunun sadece ilk birkaç satýrýný nasil SELECT edebilirim?
+       4.2) Sorgunun sadece ilk birkaç satırını nasıl SELECT edebilirim?
 	    
    FETCH yardım sayfasina bakiniz, aya da  SELECT ... LIMIT.... kullanınız.
    
-   The entire query may have to be evaluated, even if you only want the
+   İlk birkaç satırı almak isteseniz bile, tüm sorgu değerlendirilmek durumunda kalınabilir. ORDER BY içeren bir 
-   first few rows. Consider a query that has an ORDER BY. ýf there is an
+   sorgu düşünün. Eğer ORDER BY işe eşleşen bir index varsa, PostgreSQL istenen ilk birkaç satırı işleyebilir, ya da
-   index that matches the ORDER BY, PostgreSQL may be able to evaluate
+   tüm sorgu istenen satırlar üretilene kadar işlenebilir.
-   only the first few records requested, or the entire query may have to
-   be evaluated until the desired rows have been generated.
    
-       4.3) psql'in içinde gördügüm tablolarin ya da diger seylerin listesini nasil alabilirim?
+       4.3) psql'in içinde gördügüm tablolarin ya da diger seylerin listesini nasıl alabilirim?
     
    pgsql/src/bin/psql/describe.c içindeki psql kaynak kodunu okuyabilirsiniz. Bu kod, 
    psql'in \ ile baslayan komutlarının çıktısını olusturan SQL komutlarini içerir. Aynı 
@@ -612,8 +610,8 @@
   
     Sınırlar:   
  
-    Veritabani icin en fazla büyüklük nedir?			Sýnýrsýz (4 TB'lýk veritabaný bulunmaktadýr)
+    Veritabani icin en fazla büyüklük nedir?			Sınırsız (32 TB'lık veritabanı bulunmaktadır)
-    Bir tablo icin en fazla büyüklük nedir?			16 TB
+    Bir tablo icin en fazla büyüklük nedir?			32 TB
     Bir satır için en fazla büyüklük nedir?			1.6 TB
     Bir alan için en fazla büyüklük nedir?			1 GB
     Tabloda en fazla satır sayısı kaçtır?			Sınırsız
@@ -664,7 +662,7 @@
    
    NULL değerler bitmapler içinde tutulur; dolayısıyla çok az yer kaplarlar.
 
-       4.7) Veritabanýnda hangi tablo ya da indexlerin tanýmlandýgýný nasil görebilirim?
+       4.7) Veritabanında hangi tablo ya da indexlerin tanımlandıgını nasıl görebilirim?
     
     psql, bu tür bilgileri göstermek için, \ ile başlayan bir çok komut sunmaktadır. 
     \? komutu ile bu komutları görebilirsiniz. Ayrıca, bunları açıklayan ve pg_ ile başlayan 
@@ -675,69 +673,67 @@
    sistem dosyalarindan bilgiyi almak için gereksinim duyulan  bir çok SELECTleri gösterir.
 
     4.8) Sorgularım cok yavaş, ya da indexlerimi kullanmıyorlar. Neden? 
+Indexler her sorgu tarafından otomatik olarak kullanılmazlar. Indexler eğer bir tablonun büyüklüğü minimum bir 
+büyüklükten fazla ise ve sorgu tablodaki satırların sadece küçük bir yüzdesini seçiyorsa kullanılır. Bunun nedeni, 
+index erişiminin neden olduğu raslansal disk erişimi nin diskin ya da tablonun sıralı okunmasından daha yavas 
+olabilmesidir.
 
- Indexes are not automatically used by every query. Indexes are only used if the table is larger than a minimum size,
+Bir index'in kullanılıp kullanılmayacağını belirlemek için, PostgreSQL tablo hakkındaki istatistiklere gereksinmesi 
-and the query selects only a small percentage of the rows in the table. This is because the random disk access caused
+vardır. Bu istatistikler, VACUUM ANALYZE kullanılarak toplanırlar. Optimizer, istatistikleri kullanarak, tabloda kaç 
-by an index scan can be slower than a straight read through the table, or sequential scan.
+satır olduğunu ve bilir ve indexin kullanılıp kullanılmayacağına daha iyi karar verir. Istatistikler, aynı zamanda en 
+uygun join sırasını ve yöntemini belirlemekte çok önemlidir. İstatistik toplanması, tablo içerikleri değiştikçe 
+periyodik olarak yapılmalıdır.
 
-To determine if an index should be used, PostgreSQL must have statistics about the table. These statistics are
+Indexler normalde ORDER BY sorguları ya da join işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılmazlar. Açık bir sıralamayı 
-collected using VACUUM ANALYZE, or simply ANALYZE. Using statistics, the optimizer knows how many rows are in the
+takip eden sıralı bir arama (sequential scan), büyük bir tabloda index araması yapmaktan genelde daha hızlıdır.
-table, and can better determine if indexes should be used. Statistics are also valuable in determining optimal join
+Ancak, ORDER BY ile birleşmiş LIMIT genellikle bir index kullanacaktır; çünkü tablonun sadece belirli bir miktarı 
-order and join methods. Statistics collection should be performed periodically as the contents of the table change.
+döndürülecektir. Aslında, MAX() ve MIN() fonksiyonlarının index kullanmamalarından dolayı, bu gibi değerleri ORDER BY 
-
+ve LIMIT kullanarak da almak olasıdır:
-Indexes are normally not used for ORDER BY or to perform joins. A sequential scan followed by an explicit sort is
-usually faster than an index scan of a large table.
-However, LIMIT combined with ORDER BY often will use an index because only a small portion of the table is returned.
-In fact, though MAX() and MIN() don't use indexes, it is possible to retrieve such values using an index with ORDER
-BY and LIMIT:
 
     SELECT col
     FROM tab
     ORDER BY col [ DESC ]
     LIMIT 1;
 
-   Eðer optimizer'in sequential scan iþleminde hata yaptýðýný düþünüyorsanýz, SET enable_seqscan TO 'off' 'u kullanýnýz 
+Eğer optimizer'ın sıralı arama yapmasının yanlış olduğuna inanıyorsanız, SET enable_seqscan TO 'off' kullanın ve 
-   ve index scan'in hala hýzlý olup olmadýðýný görmek için testler yapýnýz.
+index kullanan aramaların hala daha hızlı olup olmadığını görün.
 
-   LIKE ya da ~ gibi operatorler kullaniyorsanýz, indeksler sadece aþaðýdaki koþullarda kullanýlabilir:
+LIKE ya da ~ gibi operatörler kullanıyorsanız, index'ler sadece aşağıdaki koşullarda kullanılabilir:
 
     * Arama dizininin başı, dizinin başı ile bağlanmalıdır. Yani,
-	  o LIKE sorgularý % ile baþlamamalýdýr.
+          o LIKE sorguları % ile başlamamalıdır.
-	  o Düzenli ifade sorgularý ^ iþe baþlamamalýdýr.
+          o Düzenli ifade sorguları ^ işe başlamamalıdır.
     * Arama metni bir karakter sınıfı ile başlayamaz. Örnek: [a-e]
-    * ILIKE ve ~* gibi  büyük/küçük harfe duyarsýz  aramalar indekslerden yararlanmazlar. Onun yerine, bölüm 4.12'de 
+    * ILIKE ve ~* gibi büyük/küçük harfe duyarsız aramalar index'lerden yararlanmazlar. Onun yerine, bölüm 4.12'de 
-anlatýlan fonksiyonel indeksleri kullanabilirsiniz.
+anlatılan fonksiyonel index'leri kullanabilirsiniz.
-    * initdb sýrasýnda öntanýmlý C localei kullanýlmalýdýr.
+    * initdb sırasında öntanımlı C locale'i kullanılmalıdır.
 
  4.9) query-optimizer in sorgularımı nasıl değerlendirdiğini, işleme soktuğunu nasıl görebilirim?
     
    EXPLAIN yardım sayfasına bakınız.	
    
        4.10) R-tree index nedir?
+R-tree index, uzaysal (spatial) verileri indexlemek için kullanılır. Bir hash index, dizi aramalarında (range search) 
+kullanılamaz. B-tree index dizi aramalarında sadece tek boyutlu çalışmaktadır. R-tree, çok boyutlu veriyi destekler. 
+Örneğin, eğer bir R-tree index point veri tipi üzerinde inşa edililebilirse, sistem "select all points within a 
+bounding rectangle" gibi sorgulara daha verimli yanıtlar verecektir.
 
-   An R-tree index is used for indexing spatial data. A hash index can't handle range searches. A B-tree index only
+Orijinal R-tree tasarımını açıklayan belge:
-handles range searches in a single dimension. R-trees can handle multi-dimensional data. For example, if an R-tree
-index can be built on an attribute of type point, the system can more efficiently answer queries such as "select all
-points within a bounding rectangle."
-
-The canonical paper that describes the original R-tree design is:
 
 Guttman, A. "R-trees: A Dynamic Index Structure for Spatial Searching." Proceedings of the 1984 ACM SIGMOD Int'l Conf 
 on Mgmt of Data, 45-57.
 
-Bu paperi, Stonebraker'ýn "Readings in Database Systems" kitabýnda bulabilirsiniz.
+Bu belgeyi, Stonebraker'ın "Readings in Database Systems" kitabında bulabilirsiniz.
 
-Built-in R-trees can handle polygons and boxes. In theory, R-trees can be extended to handle higher number of
+Gömülü R-tree indexleri poligon ve boxları kullanabilir. Teorik olarak, R-tree indexlerin özelliklerini 
-dimensions. In practice, extending R-trees requires a bit of work and we don't currently have any documentation on
+genişletmek bir miktar çaba gerektirir ve bunun nasıl yapılacağına dair bir belgemiz henüz bulunmamaktadır.
-how to do it.
 
        4.11) Genetic Query Optimizer nedir?
   
    GEQO modülü, Genetic Algorith(GA) kullanılarak tablolar birleştirildiğinde sorgu optimizasyonunu hızlandırır. 
-   It  allows the handling of large   join queries through nonexhaustive search.
 
-    4.12) Düzenli ifade (Regular Expression) aramalarýný ve büyük/küçük harfe duyarsýz aramalarý nasil yapabilirim?
+    4.12) Düzenli ifade (Regular Expression) aramalarını ve büyük/küçük harfe duyarsız aramaları nasıl yapabilirim?
-	Bu büyük(küçük harfe duyarlý aramalar için indeksi nasil kullanabilirim?
+	Bu büyük(küçük harfe duyarlı aramalar için indeksi nasıl kullanabilirim?
     
    ~ operatörü düzenli ifade eşleşmesi ve ~*  büyük/küçük harfe duyarsız düzenli ifade eşleşmesi yapar.
    Büyük/küçük harfe duyarlı olan LIKE'in  büyük/küçük harfe duyarsız olan biçini ILIKE'tır ve PostgreSQL
@@ -753,7 +749,7 @@ how to do it.
 
     CREATE INDEX tabindex on tab (lower(col));
 
-    4.13)  Bir sorguda, bir alanin "NULL" oldugunu nasil ortaya çýkarabilirim?
+    4.13)  Bir sorguda, bir alanin "NULL" oldugunu nasıl ortaya çıkarabilirim?
     
    Kolonu, IS NULL ve IS NOT NULL ile test edebilirsiniz.
    
@@ -779,14 +775,14 @@ BYTEA           bytea           variable-length byte array (null-byte safe)
    doldurur; ancak VARCHAR(n) sadece verilen karakterleri saklar.BYTEA binary veri saklamak içindir; ayrıca "NULL" bayt 
    içeren değerleri de saklar. Burada anlatılan üç veri tipi de benzer başarım karakteristiklere sahiptir.
    
-       4.15.1) Nasil serial/otomatik artan(auto-incrementing) bir alan yaratabilirim?
+       4.15.1) nasıl serial/otomatik artan(auto-incrementing) bir alan yaratabilirim?
     
      PostgreSQL'de SERIAL veri tipi vardır. Bu veri tipi bir sequence ve kolon üzerinde bir indeks yaratır.
 
     Örnek, aşağıdaki sorgu:
 
     CREATE TABLE person (
-        id   SERýAL,
+        id   SERIAL,
         name TEXT
     );
 
@@ -803,19 +799,16 @@ BYTEA           bytea           variable-length byte array (null-byte safe)
   tekil bir sayı olarak alabilirsiniz. Ancak, veritabanınızın dump'ını alıp yeniden yüklerseniz, OID değerlerini
   koruyabilmek için pg_dump'ın -o parametresini ya da "COPY WITH OIDS" seçeneğini kullanmanız gerekecektir.
    
-   4.15.2) SERIAL giriþinin degerini nasil alabilirim?
+   4.15.2) SERIAL girişinin degerini nasıl alabilirim?
 
-One approach is to retrieve the next SERIAL value from the sequence object with the nextval() function before
+  Bir yaklaşım, sequence nesnesindeki SERIAL değerini, veriyi girmeden önce nextval() ile alıp, aldığınız değeri 
-inserting and then insert it explicitly. Using the example table in 4.15.1, an example in a pseudo-language would
+kendinizin girmesidir. 4.15.1'deki örnek tabloyu kullanarak bir örnek verelim:
-look like this:
 
     new_id = execute("SELECT nextval('person_id_seq')");
     execute("INSERT INTO person (id, name) VALUES (new_id, 'Blaise Pascal')");
 
-You would then also have the new value stored in new_id for use in other queries (e.g., as a foreign key to the
+  Diğer sorgular için new_id'de yeni değerin saklanması gerekir. Otomatik olarak yaratılan SEQUENE nesnesinin adı,
-person table). Note that the name of the automatically created SEQUENCE object will be named
+  <tablo adı>_<serial kolonu adı>_seq şeklinde olacaktır (< > işaretleri olmadan).
-<table>_<serialcolumn>_seq, where table and serialcolumn are the names of your table and your SERIAL column,
-respectively.
 
  Alternatif olarak, atanmış SERIAL değerini, değer girildikten sonra currval() fonksiyonu ile alabilirsiniz:
 
@@ -823,8 +816,8 @@ respectively.
     new_id = execute("SELECT currval('person_id_seq')");
 
   Son olarak, ön tanımlı değeri bulmak için INSERT ifadesinden dönen OID değerini kullanabilirsiniz; ancak bu
-  en az taþýnabilir çözüm olacaktýr. Perl'de, Edmund Mergl'in DBD:Pg mödülü ile birlikte DBI kullanarak, oid deðeri
+  en az taşınabilir çözüm olacaktır. Perl'de, Edmund Mergl'in DBD:Pg mödülü ile birlikte DBI kullanarak, OID değeri
-  $sth->execute() çalýþtýrýldýktan sonra $sth->(pg_oid_status) ile alýnabilir.
+  $sth->execute() çalıştırıldıktan sonra $sth->(pg_OID_status) ile alınabilir.
 
        4.15.3) currval() ve  nextval() diger kullanicilara sorun yaratmaz mı?
     
@@ -839,40 +832,33 @@ respectively.
 
     4.16) OID nedir? TID nedir?
 
-   OýDs are PostgreSQL's answer to unique row ids. Every row that is
+OIDler, tekil satır numaralarına PostgreSQL'in yanıtıdır. PostgreSQL'de yaratılan her sayı, tekil bir OID alır. 
-   created in PostgreSQL gets a unique OýD. All OýDs generated during
+initdb işlemi sırasında yaratılan tüm OID'ler 16384'ten küçüktür (backend/access/transam.h). Kullanıcılar tarafından 
-   initdb are less than 16384 (from backend/access/transam.h). All
+yaratılan tüm OID'ler bu sayıya eşit ya da bu sayıdan büyüktür. Varsayılan durumda, tüm bu OIDler sadece bir tablo ya 
-   user-created OýDs are equal to or greater than this. By default, all
+da veritabanında değil, tüm PostgreSQL kurulumunda tekildir.
-   these OýDs are unique not only within a table or database, but unique
-   within the entire PostgreSQL installation.
 
-   PostgreSQL uses OýDs in its internal system tables to link rows
+PostgreSQL OIDleri, tablolar arasında satırları ilişkilendirmek için kendi iç tablolarında kullanır. Bu OIDler 
-   between tables. These OýDs can be used to identify specific user rows
+belirli kullanıcı satırlarını belirtmek için kullanabilir ve join işlemlerinde kullanılır. OID değerlerini saklamak 
-   and used in joins. ýt is recommended you use column type OýD to store
+için OID kolon tipini kullanmanız önerinir. Daha hızlı bir erişim için, OID alanında bir index yaratabilirsiniz.
-   OýD values. You can create an index on the OýD field for faster
-   access.
 
-   OýDs are assigned to all new rows from a central area that is used by
+OID'ler yeni satırlara, tüm veritabanları tarafında kullanılan ortak bir alandan atanırlar. Eğer OID'i başka bir 
-   all databases. ýf you want to change the OýD to something else, or if
+değere eşitlemek isterseniz ya da tablonun bir kopyasını orijinal OIDler ile çıkarmak isterseniz, bu mümkündür:
-   you want to make a copy of the table, with the original OýDs, there is
+
-   no reason you can't do it:
+        CREATE TABLE new_table(old_OID OID, mycol int);
-        CREATE TABLE new_table(old_oid oid, mycol int);
+        SELECT old_OID, mycol ıNTO new FROM old;
-        SELECT old_oid, mycol ýNTO new FROM old;
         COPY new TO '/tmp/pgtable';
         DELETE FROM new;
-        COPY new WýTH OýDS FROM '/tmp/pgtable';
+        COPY new WITH OIDS FROM '/tmp/pgtable';
 
-   OýDs are stored as 4-byte integers, and will overflow at 4 billion. No
+OIDler 4-bit tamsayı olarak saklanırlar ve 4 milyarda overflow olacaktır. Kimse bu sayıya ulaştığına dair bir bilgi 
-   one has reported this ever happening, and we plan to have the limit
+iletmedi ve bu sınırı kimse bu sınıra ulaşmadan kaldıracağız.
-   removed before anyone does.
 
-   TIDs are used to identify specific physical rows with block and offset
+TIDler, belirli fiziksel satırlar block ve offset değerleri ile belirtmekte kullanılır. TIDler, satırlar değiştiğinde 
-   values. TýDs change after rows are modified or reloaded. They are used
+ya da yeniden yüklendiğinde değişirler. Index girdileri tarafından fiziksel satırları göstermek için kullanılırlar.
-   by index entries to point to physical rows.
    
        4.17) PostgreSQL'de kullanılan bazı terimlerin anlamları nelerdir?
     
-   Kaynak kodun bir kýsmý ve eski belgeler, daha genis kullaným alaný olan terimleri
+   Kaynak kodun bir kısmı ve eski belgeler, daha geniş kullanım alanı olan terimleri
    kullanırlar. Bunların bazıları:
 
      * table, relation, class
@@ -892,31 +878,31 @@ respectively.
    
        4.18) Neden  "ERROR: Memory exhausted in AllocSetAlloc()"? hatasını alıyorum?
     
-   Sisteminizde sanal belleginizi tüketmis olabilirsiniz, ya da çekirdeginiz
+   Sisteminizde sanal belleğinizi tüketmis olabilirsiniz, ya da çekirdeğiniz
-   belli kaynaklar icin düþük bir sýnýra sahip olabilir. postmasteri baslatmadan önce 
+   belli kaynaklar icin düşük bir sınıra sahip olabilir. Postmaster'i başlatmadan önce 
-   asagidakileri deneyebilirsiniz:
+   aşağıdakileri deneyebilirsiniz:
 
     ulimit -d 262144
     limit datasize 256m
 
    Kabuğunuza bağlı olarak, bunlardan sadece biri olumlu sonuç verecektir, ama
    bu işlem veri segment sınırınızı arttıracak, ve belki de sorgunuzun tamamlanmasını
-   saglayacaktýr. Bu komut, varolan isleme (current process) ve komut çalýstýrýldýktan
+   saglayacaktır. Bu komut, varolan sürece (current process) ve komut çalıstırıldıktan
-   sonraki tüm alt islemlere uygulanir. Eger SQL istemcinizle, backendin çok fazla veri 
+   sonraki tüm alt islemlere uygulanır. Eğer SQL istemcinizle, backendin çok fazla veri 
-   döndürmesi nedeniyle bir sorun yasýyorsanýz, bunu istemciyi baslatmadan önce deneyiniz.
+   döndürmesi nedeniyle bir sorun yaşıyorsanız, bunu istemciyi başlatmadan önce deneyiniz.
    
-       4.19) Hangi PostgreSQL sürümünü çalýstýrdýgýmý nasil görebilirim?
+       4.19) Hangi PostgreSQL sürümünü çalıstırdıgımı nasıl görebilirim?
     
-   psql arabiriminde, select version(); yazýnýz.
+   psql arabiriminde, SELECT version(); yazınız.
    
    4.20) Neden large-object islemlerim, "invalid large obj descriptor"? hatasını veriyor?
 
-   Large object islemlerinizin uclarina, yani  lo_open ... lo_close komutlarýnýn çevresine, 
+   Large object işlemlerinizin uçlarına, yani  lo_open ... lo_close komutlarının çevresine, 
-    BEGIN WORK ve COMMIT koymanýz gerekmektedir;
+    BEGIN WORK ve COMMIT koymanız gerekmektedir.
 
    Eger ODBC gibi bir istemci arabirimi kullanıyorsanız, auto-commit'i kapatmanız gerekebilir.
    
-   4.21) Su andaki zamaný öntanýmlý deger olarak kabul eden How do ý create a column that will default to the current time?
+   4.21) Şu andaki zamanı öntanımlı değer olarak kabul eden kolonu nasıl yaratabilirim?
     
    Alttakini kullanabilirsiniz:
 
@@ -925,24 +911,28 @@ respectively.
 
    4.22) Neden IN kullanan subquerylerim çok yavas?
 
-   Currently, we join subqueries to outer queries by sequentially scanning the result of the subquery for 
+7.4 sürümünden önce, subqueryler. Eğer subquery sadece birkaç satır ve outer query bol sayıda satır döndürüyorsa, IN 
-   each row of the outer query. IN' i EXISTS ile deðiþtirerek bir çözüme ulaþýlabilir.
+en hızlısıdır. Sorguları hızlandırmak için IN yerine EXISTS kullanın:
 
-SELECT *
+    SELECT *
     FROM tab
-    WHERE col1 ýN (SELECT col2 FROM TAB2)
+    WHERE col IN (SELECT subcol FROM subtab);
 
-   to:
+sorgusunu, aşağıdaki ile değiştirin:
-SELECT *
+
+    SELECT *
     FROM tab
-    WHERE EXýSTS (SELECT col2 FROM TAB2 WHERE col1 = col2)
+    WHERE EXISTS (SELECT subcol FROM subtab WHERE subcol = col);
 
-   Bu sýnýrlamayý ilerdeki sürümlerimizde düzeltmeyi planlamaktayýz.
+ Bunun hızlı olabilmesi için, subcol'un indekslenmiş bir kolon olması gerekmektedir.
  
-       4.23) Outer join islemini nasil yapabilirim?
+	7.4 sürümü ve sonrasında, IN aslında normal sorgularla aynı karmaşık join tekniklerini kullanır ve EXISTS'e tercih 
+	edilir.
    
-   PostgreSQL outer joins islemlerini SQL standartlarýný kullanarak gerçeklestirmektedir.
+       4.23) Outer join islemini nasıl yapabilirim?
-   Asagida 2 örnek bulunmaktadýr:
+    
+   PostgreSQL outer join işlemlerini SQL standartlarını kullanarak gerçekleştirmektedir.
+   Aşağıda 2 örnek bulunmaktadır:
 
     SELECT *
     FROM t1 LEFT OUTER JOıN t2 ON (t1.col = t2.col);
@@ -952,9 +942,9 @@ SELECT *
     SELECT *
     FROM t1 LEFT OUTER JOıN t2 USıNG (col);
 
-   Bu özdes sorgular t1.col ' i  t2.col'ye join ederler ve ayný zamanda t1'deki unjoined satýrlarý 
+   Bu özdeş sorgular t1.col ' i  t2.col'ye join ederler ve aynı zamanda t1'deki unjoined satırları 
-   (t2'de eslenmenis olanlarla) döndürürler. RýGHT JOýN t2'nin unjoined satýrlarýný ekleyecektir.
+   (t2'de eşlenmenis olanlarla) döndürürler. RIGHT JOıN t2'nin unjoined satırlarını ekleyecektir.
-   Bir FULL join, eþleþmiþ btün satýrlarý ve t1 ile t2'den tüm baðlanmamýþ (unjoined) satýrlarý alýr.
+   Bir FULL join, eşleşmiş bütün satırları ve t1 ile t2'den tüm bağlanmamış (unjoined) satırları alır.
    OUTER sözcüğü seçimseldir ve LEFT, RIGHT ve FULL join işlemlerinde olduğu kabul edilir. Sıradan 
    join işlemleri INNER join olarak adlandırılır.
 
@@ -970,28 +960,28 @@ SELECT *
     WHERE tab1.col1 NOT ıN (SELECT tab2.col1 FROM tab2)
     ORDER BY col1
 
-       4.24) Ayni andan birden fazla veritabaninda nasil islem yapabilirim?
+       4.24) Aynı anda birden fazla veritabanında nasıl işlem yapabilirim?
 
    Mevcut veritabanınız dısındaki baska bir veritabanınızı sorgulamanızın bir yolu bulunmamaktadır.
    bunun nedeni, PostgreSQL'in veritabanına özel sistem katalogları yüklemesidir. Bu nedenle, 
-   cross-database bir sorgunun nasil davranacagýný kestirmek zordur.
+   cross-database bir sorgunun nasıl davranacagını kestirmek zordur.
    
-   contrib/dblink fonksiyon çaðrýlarýný kullanarak cross-database sorgulara izin verid. Tabii ki, 
+   contrib/dblink fonksiyon çağrılarını kullanarak cross-database sorgulara izin vermektedir. Tabii ki, 
-   bir istemci degisik veritabanlarýna ayný anda erisim saglayabilir ve bilgiyi bu sekilde
+   bir istemci değişik veritabanlarına aynı anda erişim sağlayabilir ve bilgiyi bu sekilde
-   birlestirebilir.
+   birleştirebilir.
 
    4.25) Bir fonksiyondan nasıl çoklu satır ya da kolon döndürebilirim?
 
    7.3 sürümünde, bir fonksiyondan kolaylıkla çoklu satır ya da sütun döndürebilirsiniz.
 
-	http://techdocs.postgresql.org/guides/SetReturningFunctions.
+	http://techdocs.postgresql.org/guides/SetReturningFunctions .
 
-   4.26) Neden Pl/PgSQL fonksiyonlarý içinden güvenli bir þekilde tablo yaratma/kaldýrma iþlemlerini yapamýyoruz?
+   4.26) Neden PL/pgSQL fonksiyonları içinden güvenli bir şekilde tablo yaratma/kaldırma işlemlerini yapamıyoruz?
 
-   PL/PgSQL fonksiyon içerikleri cacheler. Bunun istenmeyen bir tarafý, eðer bir PL/PgSQL fonksiyonu geçici bir
+   PL/pgSQL fonksiyon içerikleri cacheler. Bunun istenmeyen bir tarafı, eğer bir PL/pgSQL fonksiyonu geçici bir
    tabloya erişiyorsa ve bu tablo ileride kaldırılıp yeniden oluşturulduktan sonra fonksiyon yeniden çağrılırsa,
    fonksiyon çalışmayacaktır; çünkü cachelenmiş fonksiyon hala eski geçici tabloyu gösteriyor olacaktır. Çözüm,
-   geçici tablo eriþimleri için PL/PgSQL'de EXECUTE kullanmaktýr. Bu, sorgunun her seferinde yeniden iþlenmesini
+   geçici tablo erişimleri için PL/pgSQL'de EXECUTE kullanmaktır. Bu, sorgunun her seferinde yeniden işlenmesini
    sağlayacaktır.
 
    4.27) Hangi replikasyon seçenekleri bulunmaktadır?
@@ -1005,33 +995,36 @@ SELECT *
    4.28) Hangi şifreleme seçenekleri bulunmaktadır?
 
     * contrib/pgcrypto SQL sorgularında kullanılabilmesi için şifreleme fonksiyonları içermektedir.
-    * Ýstemciden sunucuya iletiþimi þifrelemenin tek yolu, pg_hba.conf içinde hostssl kullanmaktýr.
+    * İstemciden sunucuya iletişimi şifrelemek için, sunucuda ssl seçeneği postgresql.conf içinde açık olmalıdır.
+      Ayrıca,pg_hba.conf dosyası içinde host ya da hostssl kaydı mutlaka olmalıdır ve istemci sslmode 
+      kapatılmamalıdır. (Aynı zamanda,PostgreSQL'in doğal SSL bağlantıları dışında ssh ya da ssl gibi 3.parti 
+      şifrelenmiş veri iletimi de mümkündür.)
     * Veritabanı kullanıcı adı ve şifreleri 7.3 sürümü ile birlikte otomatik olarak şifrelenirler. Önceki 
-     sürümlerde, postgresql.conf içindeki PASSWORD_ENCRYPTION seçeneðini aktif hale getirmeniz gerekmektedir.
+      sürümlerde, postgresql.conf içindeki PASSWORD_ENCRYPTION seçeneğini aktif hale getirmeniz gerekmektedir.
     * Sunucunun kendisini şifreli dosya sistemi üzerinde çalıştırabilirsiniz.
 
      _________________________________________________________________
    
     		PostgreSQL Özelliklerini Genişletmek
 
-    5.1)  Kullanici-tanimli bir fonksiyon yazdim. psql'de çalistirdigim zaman neden core dump ediyor?
+    5.1)  Kullanıcı-tanımlı bir fonksiyon yazdım. psql'de çalıştırdığım zaman neden core dump ediyor?
     
    Sorunun nedeni birden fazla sey olabilir. Kullanici-tanimli fonksiyonunuzu stand-alone bir programda
    calistirmayi deneyiniz.
    
-    5.2) PostgreSQL'e nasil yeni tipler/fonksiyonlar ekleyeiblirim?
+    5.2) PostgreSQL'e nasıl yeni veri tipleri/fonksiyonlar ekleyebilirim?
     
-   Çalýsmalarýnýzý pgsql-hackers e-posta listesine gönderiniz. Kodunuz incelendikten sonra
+   Çalışmalarınızı pgsql-hackers e-posta listesine gönderiniz. Kodunuz incelendikten sonra
    /contrib dizinine konacaktır.
    
-    5.3) Bir tuple dondürmek icin bir C fonksiyonunu nasil yazarým?
+    5.3) Bir tuple döndürmek icin bir C fonksiyonunu nasıl yazarım?
     
-     PostgreSQL 7.3 sürümü ile birlikte, C, PL/PgSQL ve SQL kullanýlarak tablo-döndüren 
+     PostgreSQL 7.3 sürümü ile birlikte, C, PL/pgSQL ve SQL kullanılarak tablo-döndüren 
      fonksiyonlar tamamen desteklenmektedir. Ayrıntılı bilgi için "Programmer's Guide" a 
-    bakabilrisiniz. Bir örneði contrib/tablefunc içinde bulabilirsiniz.
+     bakabilirsiniz. Bir örneği contrib/tablefunc içinde bulabilirsiniz.
 
     5.4) Bir kaynak dosyasında değişiklik yaptım. Yeniden derlememe rağmen değişiklik 
-geçerli olmuyor. Neden?
+     geçerli olmuyor. Neden?
     
    Makefile'lar include dosyaları için tam bir bağımlılık içermezler. 
    Öncelikle make clean, ardından da baska bir make işlemi yapmanız gerekir.